Edu Wiki Conference/2025 Basak
30 Mayıs- 1 Haziran'da Bogota'da gerçekleşen Edu Wiki Konferansı'na Wikimedia Vakfı'ndan katılım bursu alarak katıldım. Bu konferans, Wikimedia Hareketi'nde eğitim alanında çalışanların deneyimlerini paylaşması için düzenlenen bir etkinlik. Çeşitli Wikimedia iştiraklerindeki Eğitim Programlarını yürüten personel ve gönüllüler ile derslerinde Wikimedia projeleri ile uygulamalar yapan öğretmen ve akademisyenleri buluşturuyor.
Konferansta 40 ülkeden 100 katılımcı vardı. Kolombiya, Wikimedia etkinliklerine sıklıkla ev sahipliği yapma fırsatı bulan bir ülke değil. Bu konferans için gelenleri çok güzel ağırladılar. Ülkelerine bir Wikimedia Konferansı yapılması, farklı şehirlerden Kolombiyalı gönüllülerin de bir araya gelip bu deneyimi yaşamasına imkan sağladı.
Tanzanya'dan Uganda'ya kadar pek çok ülkede okullarda bilgisayar ve internet altyapısının yetersizliği ile ilgili sorunlar, eleştirel düşünme yeteneğinin geliştirilmesinde Wikimedia projelerinden yararlanma, Vikiveriye müfredat verilerinin girilmesi ile herhangi bir ülkede belli bir yaş grubuna uygun eğitim içeriklerinin oluşturulması için geliştirilen Wikidata 4 Education projesi, izlediğim oturumlardaki konulardan bazılarıydı. Kendim de Wikimedia ve Gençlik başlıklı panele panelist olarak katıldım ve Türkiye'deki deneyimleri anlatma fırsatı buldum.
Çok nesilli strateji
Açılışta, WMF'den Jorge Vargas, Vakfın yıllık plan dışında Çok nesilli strateji hazırladığın açıkladı. Bu ihtiyaç, şu tespitlerden ortaya çıkıyor:
- İnsanların bilgiye erişiminde son 10 yılda önemli değişimler oldu. Yeni nesiller Google'da arama yapmıyor, ChatGPT gibi AI uygulamalarını, TikTok'u kullanıyor.
- Bilgi paylaşmaya eğilimi olan kimseler için bunu yapabilecekleri yeni mecralar var, bilgi paylaşımına dayalı yapıların bu kimseleri çekmesi için rekabet etmesi gerekiyor.
- İçeriğin doğruluğunu kontrol etmenin önemi ve zorluğu artıyor.
- İnternet ile ilgili yeni yasal düzenlemeler Wikimedia projelerinin çalışma modeline engeller getiriyor.
Wikimedia projelerinin misyonunun yerine getirilmesi için şu dört unsura yatırım yapılması planlanıyor:
- Gönüllü sayısını artırmak. Wikimedia projelerine katkı veren her yaş grubundan gönüllüler artırılmalı.
- Doğru ansiklopedik içerik sunmak. Yanlış ve eksik bilgi ile savaşarak internetteki temel bilgi kaynağı olmalı.
- İnternetteki değişimi şekillendirmek. AI ve zengin deneyimlerin yönlendirdiği internet ortamında ansiklopedi içerik ve gönüllüğü getir.
- Özgür (ücretsiz) ansiklopedinin geleceğinin finanse etmek. ürün ve gelir stratejilerini birleştirerek sürdürülebilirliği sağlamalı.
Eğitim, Wikimedia'nın Geleceğinini Anahtarıdır
Wiki Eğitim Vakfı'ndan Liana Avis, tüm katılımcıları Wikimedia'nın geleceğinin eğitim programı ve eğitim kurumları ile işbirliklerinde yattığına ikna etmek üzere güçlü bir konuşma yaptı. Öğrencilerin en büyük Vikipedi okuru olduğuna ve Wikimedia projelerinin aktif editörlerinin çoğunun öğrencilikte başladığına dikkat çeken araştırma bulguları paylaştı.
Wikimedia ve Gençlik Paneli
Etkinliğin üçüncü gününde Wikimedia ve Gençlik başlıklı panelin panelistlerindendim. 70 dakikalık panelde farklı ülkelerden beş panelist, dünyadaki bazı sosyal hareketlerde gençlerin yeri ve Wikimedia Hareketi'ndeki durumu değerlendirdik; çocukların özel ihtiyaçları ve onlara yönelik ayrı bir projenin gerekliliğini tartıştık; Mayıs'ta gerçekleşen Gençlik Konferansı'ndan geri bildirimler paylaşıldı ve öğrenciliğinde katkı vermeye başlayan gençlerin katkısının sürdürülmesi konusunda deneyimler paylaşıldı. Panel sırasında Türkiye'de üniversitelerde düzenlenn eğitim programlarından edindiğimiz deneyimleri ve Viki Öğrenci Kulüpleri'ni anlatma fırsatı buldum.
Petscan Teknikleri
En faydalandığım oturumlardan birisi, PetScan teknikleri ile ilgili oturumdu. Vikipedi sürümlerindeki bilgi boşluklarını tespit edip üzerinde çalışılacak madde listeleri oluşturmak üzere Petscan'i nasıl kullanabileceğimiz öğrendik. Bu uygulama sırasında Türkçe Vikipedi'de hakkında madde olup İngilizce Vikipedi'de olmayan, 500 kadar Osmanlı dönemi yapısının var olduğunu ve bu Türkçe maddeleri İngilizce'ye çevirmek gerektiğini fark etmiş oldum.
'Programsal Yalnızlık'
Konferans boyunca tekrarlanan ilginç bir ifade "programsal yalnızlık" (programmatic loneliness) idi. Wikimedia iştiraklerinde Eğitim Programlarını yürütmekten sorumlu kişilerin yaşadığı hissi anlatmak için kullanılıyor. Orta büyüklükte iştiraklerde genellikle Eğitim Programı'nı yürütmek için istihdam edilen tek bir kişi bulunduğundan; görüş alışverişi yapacak, destek alacak kimse bulunmuyor. Bu etkinlik işte bu yalnızlık hissini kırmak, hep yalnız çalışan Wikimedia EĞitinm Programı yürütücülerine destek olmak için düzenlenmişti ve bu konuda çok başarılı oldu.